Sa kê là một trong những loài cây lương thực có sản lượng cao, một cây có thể ra hơn 200 quả mỗi mùa. Quả Sa kê có chứa khoảng 25% cacbohydrat và 70% nước, khoảng 20 mg/100g là Vitamin C và nhiều loại khoáng chất khác.
1. Giới thiệu chung về cây Sa kê
– Tên phổ thông: Sa kê
– Tên khác: cây Bánh mì (vì quả Sa kê có mùi và vị như bánh mì)
– Tên khoa học: Artocarpus altilis
– Chi: Artocarpus
– Họ thực vật: Moraceae (họ Dâu tằm)
– Nguồn gốc: bán đảo Mã Lai và các đảo miền tây Thái Bình Dương. Hiện nay loại cây này đã được trồng rộng khắp trong khu vực nhiệt đới, trong đó có miền Nam Việt Nam.
2. Đặc điểm cây Sa kê
▼ Đặc điểm hình thái cây Sa kê
– Sa kê là cây gỗ cao, nó có thể cao tới 20m
– Các lá của cây to và dày bản xẻ thùy sâu hình lông chim
– Các hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây, hoa đực ra đầu tiên và sau đó một khoảng thời gian là hoa cái, chúng mọc thành cụm hoa dạng đầu. Hoa chỉ có khả năng thụ phấn sau khi mọc 3 ngày.
– Quả giả, phức hợp phát triển lên từ bao hoa phình ra có hình dạng như là các đĩa giống hình lục giác
▼ Đặc điểm sinh thái, sinh lý cây Sa kê
– Cây Sa kê có tốc độ sinh trưởng trung bình, ưa sáng hoặc chịu bóng một phần
– Cây sinh trưởng và cho quả chất lượng trong điều kiện đất ẩm, giàu dinh dưỡng, dễ thoát nước.. Tuy nhiên, nó vẫn có khả năng thích nghi với điều kiện đất đai vùng ven biển.
– Phương pháp nhân giống bằng hạt kém hiệu quả và khó thực hiện nên cây Sa kê thường được nhân giống bằng cách giâm cành, tách chồi rễ.
3. Tác dụng của cây Sa kê là gì?
– Đây là một trong những loài cây lương thực có sản lượng cao được trồng nhiều tại miền nam Thái Bình Dương
– Quả có thể ăn sau khi nấu chín, nó chứa khoảng 25% cacbohydrat và 70% nước. Ngoài ra trong 100g quả này có chứa 20 mg Vitamin C và nhiều chất khoáng thiết yếu cho cơ thể.
– Gỗ có khả năng chống mối và các loài hà (họ Teredinidae) nên hay được sử dụng để làm các loại canoe. Lõi gỗ cũng được dùng làm giấy
– Tất cả các phần của cây đều có chứa nhựa mủ, một loại nhựa cây có màu trắng sữa, được người ta dùng vào việc xảm thuyền
– Trong Y học lá Sa kê có tác dụng kháng viêm, kháng sinh, lợi tiểu, trị tiêu chảy, tiểu đường, sỏi thận, bệnh gút và viêm gan vàng da
4. Cách trồng và chăm sóc cây Sa kê
– Trồng cây thành hàng với số lượng nhiều với khoảng cách là cây cách cây từ 10 đến 12 mét, hàng cách hàng từ 8 đến 10 mét xen kẽ nanh sấu. Bạn có thể trồng cây xen lẫn với các loại cây ăn quả có tán lá thấp hoặc trồng cây theo ranh đất.
– Khi bắt đầu trồng cây thì phải vun mô cho đất cao khoảng 20cm nhằm giúp thoát nước cho bộ rễ cây vì cây giống chiết cành nên bộ rễ ban đầu còn kém phát triển
– Dùng phân hữu cơ hoai mục để bón lót trước khi trồng, sau đó nén chặt xung quanh gốc để giúp cây vững chãi
– Tưới nước đầy đủ sau khi trồng cây, bạn có thể dùng thuốc kích thích ra rễ như N3M, surper roots,… pha nước tưới để cây mau ra rễ mới
– Sau khi trồng khoảng 25-30 ngày thì rải thêm một lượng phân DAP xung quanh gốc cây
– Sau 3 tháng, cây Sa kê đã cho nhiều lá mới và chồi non thì bạn cần lưu ý bón phân NPK 16.16.8 hay Sunphat amon SA với liều lượng như phân DAP. Bạn cũng có thể bón luân phiên từng đợt cách nhau mỗi tháng bón một lần phân hạt.
– Trường hợp trồng cây nơi đất hẹp mà bộ rễ ăn lên trên thì phải bồi thêm lớp đất và phân hữu cơ cho cây mau lớn. Nếu trồng cây ngoài đất ở sân vườn thì chỉ cần chăm sóc kỹ trong 2 năm đầu tiên.
– Do cây có nguồn từ cành chiết nên bạn chỉ cần chăm sóc đầy đủ nước tưới và bón phân, cây ra 3-4 cành tốt là có thể ra trái. Nếu cây phát triển quá cao khó thu hái trái thì có thể cắt hạ thấp tàn, cây sẽ cho thêm nhiều cành thấp với tán lá trải rộng.