Sấu là loại cây phổ biến và quen thuộc với người Việt Nam. Cây sấu được trồng nhiều nơi để lấy bóng mát, thanh lọc không khí và lấy quả để thuốc hoặc chế biến món ăn.
1. Giới thiệu chung cây sấu
Giới thiệu chung về cây sấu
– Tên phổ thông: Sấu
– Tên khác: Long cóc, Sấu trắng
– Tên khoa học: Dracontomelon duperreanum
– Họ thực vật: Sapindales
– Nguồn gốc: các nước nhiệt đới Châu Á
Tại nước ta, cây sấu mọc trong rừng trên đất đỏ sâu hoặc sâu trung bình ở khu vực Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên tới vùng đồng bằng ven biển và cao nguyên Trung Bộ; ít gặp ở vùng Nam Bộ. Sấu cũng được trồng ở nhiều nơi để lấy bóng mát và lấy quả.
2. Đặc điểm cây sấu là gì?
Hoa sấu rất đẹp và có mùi thơm thoang thoảng
▼ Đặc điểm hình thái của cây sấu
– Sấu có thể cao tới 30 m, thân cây tròn, đứng thẳng có đường kính trung bình khoảng 30 – 50 cm, tối đa lên tới 1m
– Cành nhỏ có cạnh và có lông nhung màu xám tro
– Lá sấu mọc so le, hình lông chim dài 30 – 45 cm, với 11 – 17 lá chét mọc so le. Phiến lá chét hình trái xoan, đầu nhọn gốc tròn, dài 6 – 10 cm, rộng 2,5 – 4 cm, dai, nhẵn, mặt dưới có gân nổi rõ
– Cụm hoa thuộc loại hoa chùm, mọc ở ngọn hay gần ngọn; hoa nhỏ, màu trắng xanh, có lông mềm. Ra hoa vào mùa xuân – hè
– Quả là loại quả hạch hình cầu hơi dẹt, đường kính khoảng 2 cm, khi chín màu vàng sẫm; chứa một hạt. Quả có vào mùa hè – thu và được thu hái vào giai đoạn tháng 7 đến tháng 9
▼ Đặc điểm sinh thái của cây sấu
Sấu rất dễ trồng và không kén đất. Nó sống thích hợp nhất trên loại đất cát pha thịt nhẹ có tầng đất dày dưới 1m, mực nước ngầm hơn 1m.
Sấu không ra hoa quanh năm mà chỉ ra hoa vào mùa xuân – hè và có quả vào mùa hè – thu.
3. Tác dụng của cây sấu
Quả sấu là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon giúp thanh nhiệt, giải độc
– Sấu là loại cây công trình được trồng nhiều trên các con đường, tuyến phố, tại các khu dân cư,…để tạo bóng mát, giúp thanh lọc bụi có trong không khí
– Quả sấu là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon giúp thanh nhiệt, giải độc. Phổ biến nhất là khi luộc rau muống, người ta thường cho quả sấu vào để có được bát canh vừa chua vừa ngọt rất ngon
– Sấu chín dùng ăn ngay hoặc làm mứt, hấp với đường dùng làm thuốc giải khát
– Sấu có tác dụng chữa được nhiều bệnh như:
+ Chữa ho hiệu quả: cho 400g cùi sấu ngậm với ít muối hoặc sắc nước rồi cho đường đủ ngọt, uống 2-3 lần/ngày. Công thức khác cũng có hiệu quả không kém là dùng 8-20g hoa + quả, cho 300ml nước sắc còn 100ml, chia 2-3 lần uống/ngày
+ Trị nôn nghén cho phụ nữ mang thai: nấu canh quả sấu với cá diếc hay thịt vịt để ăn hoặc dùng quả sấu xanh ngâm đường uống cũng giúp giảm nôn nghén (không nên uống nhiều vì có thể gây tăng đường huyết)
– Tăng cường tiêu hóa: quả sấu hấp với đường làm nước giải khát uống trong ngày hoặc nấu canh chua ăn ngay
+ Chữa say rượu: dùng 4-6g cùi quả sấu khô sắc lấy nước uống hoặc hãm với nước sôi để uống rất hiệu quả
+ Trị ngứa, mụn nhọt, lở: dùng lá ấu tươi nấu nước tắm rửa. Hoặc rửa sạch lá, giã nát, bọc bằng băng gạc sạch rồi đắp lên vết mụn, vết ghẻ lở
+ Hỗ trợ chữa trị bệnh ngứa cổ khó chịu, làm long đờm, thanh giọng
+ Vỏ thân dùng để trị bỏng và xuất huyết tử cung cũng có hiệu quả
4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây sấu
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây sấu như thế nào?
▼ Kỹ thuật trồng cây sấu
– Dùng dao sắc rạch bỏ túi bầu ni-lông
– Đặt cây ở tư thế thẳng đứng và lấp đất, vun đất đầy gốc và nén chặt. Lưu ý khoảng cách hàng cách hàng 5 – 7m, cây cách cây 2 – 3m
– Dùng 3 cọc hoặc que thẳng chống cho cây được giữ vững, tránh hiện tượng bị gió hoặc gia súc, gia cầm làm đổ, gãy
– Tưới đẫm nước vào gốc cây để ổn định cây trồng. Nếu thời tiết khô, nắng thì cần phải làm giàn che cho cây
▼ Chăm sóc cây sấu như thế nào?
– Cung cấp đủ nước cho cây nhất là trong mùa khô, khi trái đang lớn và lúc quả sắp chín
– Phủ gốc cây sấu con bằng cỏ, rác, cây phân xanh… để hạn chế cỏ dại
– Cần xới phá váng sau mỗi trận mưa to, xới sạch toàn bộ diện tích một lần/vụ
– Làm cỏ vụ xuân tháng 1 – 2 và vụ thu tháng 8 – 9. Phát cây bụi, dây leo giúp cho cây không bị dây leo thít nghẹt và tạo không gian dinh dưỡng cho cây sinh trưởng phát triển tốt
– Vun xới xung quanh gốc với đường kính 0,8 – 1m giúp cho đất xung quanh gốc cây được tơi xốp, thoáng khí và đặc biệt là không bị các cây bụi, cỏ cạnh tranh chất dinh dưỡng
