Cây bưởi chua là loại cây thân thuộc với người Việt Nam. Người ta trồng loại bưởi này để làm cây lấy bóng mát, tạo cảnh quan cho khuôn viên; vì giá trị dinh dưỡng, y học và làm đẹp mà nó mang lại.
1. Giới thiệu chung cây bưởi chua
Giới thiệu chung cây bưởi chua
– Tên phổ thông: cây bưởi chua
– Tên khác: cây bòng
– Tên tiếng Anh: Pomelo
– Tên khoa học: Citrus maxima
– Họ thực vật: Rutaceae
– Nguồn gốc: Malaysia. Bưởi chua được trồng nhiều ở Indonesia,Trung Quốc và các nước Âu Mỹ.
Tại Việt Nam, bưởi chua được trồng trên cả nước nhưng được trồng nhiều nhất tại miền Bắc bởi vì điều kiện ở đây thích hợp cho sự phát triển của bưởi hơn.
2. Đặc điểm cây bưởi chua
▼ Đặc điểm hình thái
Hoa của cây bưởi chua có màu trắng, hương thơm mát
– Bưởi chua là loài cây to, cây trưởng thành cao trung bình khoảng 3 – 4 m
– Đây là loại cây thân gỗ, vỏ thân có màu vàng nhạt, ở những kẽ nứt của thân đôi khi có chảy nhựa
– Cành có gai dài, nhọn
– Lá hình trứng, có gan hình mang, dài khoảng 11 – 12 cm, rộng 4,5 – 5,5 cm; hai đầu của lá tù, nguyên, dai, cuống có dìa cánh to.
– Hoa bưởi chua thuộc loại hoa kép mọc thành chùm từ 6 – 10 bông. Hoa nhỏ màu trắng, nhụy vàng có mùi thơm rất dễ chịu
– Quả hình cầu to, vỏ dày, màu sắc tùy xanh hoặc vàng theo giống
▼ Nhu cầu sinh thái của bưởi chua
– Nhiệt độ: có thể sống và phát triển được trong khoảng nhiệt độ từ 13 – 38 độ C, nhiệt độ thích hợp nhất là 23 – 29 độ. Dưới 13 độ thì cây ngừng sinh trưởng, dưới âm 5 độ C cây bưởi chua sẽ bị chết
– Ánh sáng: không thích hợp với ánh sáng trực tiếp, cường độ ánh sáng thích hợp nhất cho cây bưởi khoảng 10.000 – 15.000 lux (tương đương với ánh sáng lúc 8 giờ sáng và 4 – 5 giờ chiều trong mùa nắng)
– Nước: đây là loại cây có nhu cầu về nước rất lớn, nhất là trong thời kỳ cây ra hoa và phát triển trái. Tuy nhu cầu nước cao nhưng bưởi chua rất mẫn cảm với điều kiện ngập nước. Nếu mực nước ngầm trong đất cao và không thoát nước kịp thì cây sẽ bị thối rễ, vàng lá và chết.
3. Tác dụng của cây bưởi chua
Quả bưởi cung cấp nhiều chất dinh dưỡng
– Trồng cây bưởi chua chắn gió, tạo bóng mát và cảnh quan
– Trồng bưởi để lấy quả ăn, lấy hoa để ướp hương thơm các món ăn, bánh trái hoặc dùng để chưng cất nước hoa bưởi làm hương liệu mỹ phẩm…
– Ăn bưởi chua không những bổ sung nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể mà còn có tác dụng chữa bệnh như:
+ Chống oxy hóa, giúp cơ thể chống lại strees và các bệnh liên quan đến hen suyễn và viêm khớp…
+ Bưởi có một hợp chất có tên là d-limonene giúp ngăn ngừa sự hình thành và làm tan sỏi thận
+ Giảm cholesterol
+ Phòng chống ung thư
+ Làm đẹp da: hàm lượng các Vitamin cao như Vitamin C, A,… cao giúp duy trì đủ độ ẩm trong da, bảo vệ da khỏi bị khô, mụn trứng cá và nếp nhăn, bệnh vẩy nến
– Ngoài ra các bộ phận khác của cây bưởi chua cũng có tác dụng chữa nhiều bệnh:
+ Lá bưởi: trị các chứng đau đầu do trúng gió, chữa trị đầy bụng và viêm khớp dạng thấp thể hàn thấp
+ cùi bưởi: trị ho, cảm lạnh, tiêu thực,…
+ Hoa bưởi: hành khí, tiêu đờm, giảm đau dùng để chữa các chứng đau dạ dày, đau tức ngực
+ Hạt bưởi: chữa chốc đầu cho trẻ em
4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi chua
Trồng và chăm sóc bưởi chua cần lưu ý gì?
– Thời vụ trồng cây bưởi chua: có thể trồng được quanh năm nhưng thích hợp nhất là vào đầu mùa mưa
– Chuẩn bị đất mô trồng cây: mục đích là nâng cao tầng canh tác. Đất làm mô thường là đất mặt hoặc đất bùn mương để khô, mô có đường kính khoảng 80 – 100cm, cao tùy vào độ cao của đất
– Phương pháp đặt cây bưởi chua con: đặt cây bưởi con xuống giữa mô, đặt bầu ngang mặt mô, lấp đất lại bằng mặt mô sau đó cắm cọc giữ cây tránh gió làm lung lay và tưới nước cho cây bưởi
– Tủ gốc giữ ẩm cho cây: cần phải tủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô để giữ ẩm, đồng thời cũng hạn chế cỏ dại
– Tưới và tiêu nước: bưởi chua là cây rất cần nước nhưng lại sợ bị ngập úng nên cần phải chú ý thoát nước cho cây trong mùa mưa lũ
– Vét bùn bồi líp cho cây: việc này có thể kết hợp với việc tạo khô hạn để xử lý ra hoa: bồi vào khoảng tháng 2 hoặc 3 dương lịch hoặc sau mùa mưa, lớp bùn dày khoảng 2- 3 cm, 2 năm bồi một lần
– Bón phân: tùy vào loại đất, giống cây và điều kiện sinh trưởng mà cung cấp loại phân bón cho thích hợp
