1/ Tên gọi và nguồn gốc của Thiên môn đông:
- Tên thường gọi của cây Thiên môn đông: Thiên môn, Thiên đông, Tóc tiên leo, dù mào sam, mằn săm, trúc thiên môn, trúc lá măng, tùy theo các vùng miền và các nước khác nhau thì loài cây này sẽ được gọi tên khác nhau.
- Tên khoa học: Asparagus cochinchinensis (Lour)
- Họ thực vật: Asparagaceae (Thiên môn đông)
- Nguồn gốc, xuất xứ: cây Thiên môn đông này có nguồn gốc ở vùng Đông Á, bao gồm cả các nước Trung và Nhật.
- Phân bố: Cây mọc hoảng ở vùng có núi đá vôi và vùng rú bụi, ven biển. Ở nước ta, cây thường mọc nhiều tại các tỉnh ven biển miền Trung, ở các đảo lớn như đảo Phú Quốc, Côn Đảo và các tỉnh phía Bắc.
- Chiều cao: 20-30cm
Cây Thiên môn đông giá tốt tại vườn Hoàn Thiện
2/ Đặc điểm hình thái của cây Thiên môn đông:
- Cây Thiên môn đông là loại cây bụi leo, sống lâu năm, thường dài từ 1-1,5m, có khi phát triển lớn hơn ở độ tuổi trưởng thành. Rễ của cây thuộc dạng rễ củ mập, mềm, hình thoi và có cuống dài, thường sẽ mọc thành chùm.
- Thân cây nhẵn và có gai. Lá cây do những cành nhỏ biến đổi nên gọi là diệp chi, có hình lưỡi liềm, mọc so le hay mọc vòng, mặt cắt có 3 góc.
- Hoa của cây Thiên môn đông nhỏ và có màu trắng, thường mọc ở kẽ lá từ 1-2 hoa. Hoa đực sẽ bao gồm 6 mảnh, 6 nhị và nhụy lép; hoa cái có bao hoa như hoa đực, nhị ngắn hơn, bao phấn tiêu giảm, bầu thuôn có vài ngăn.
- Quả của cây là dạng quả mọng hình cầu và có màu lục nhạt, về sau chuyển sang ngà vàng rồi thành màu trắng, có hạt màu đen. Mùa hoa thông thường là vào tháng 3-5, mùa quả từ tháng 6-9.
- Trong rễ cây có chứa thành phần hóa học asparagine, chất nhầy, tinh bột và đường. Rễ cây có tác dụng trị bệnh và thường được thu hái vào mùa đông, xuân.
Cây Thiên môn đông-cây cảnh đa dụng
3/ Công dụng của cây Thiên môn đông:
- Cây Thiên môn đông là loại cây cảnh đa dụng, cây có thể điều chế thành nhiều phương thuốc để trị các bệnh như: long đờm, ho ra máu, bí tiểu tiện, chữa bệnh ho, khô cổ, tao bón, suy nhược thần kinh,…và dùng làm thuốc bổ.
- Cây được dùng để trang trí và làm cây cảnh trong nhà, trong văn phòng.
- Cây có tác dụng hấp thụ bớt lượng khí bụi gây hại trong không gian sống.
- Cây được chiết ra chậu nhỏ và đặt trong phòng làm việc, cạnh bàn mấy tính để hấp thụ bớt những tia độc hại và giúp mắt được thư giãn.
4/ Yêu cầu kỹ thuật khi trồng và chăm sóc cây Thiên môn đông:
Cây Thiên môn đông-cây nội thất đẹp
Đất trồng:
- Cây Thiên môn đông có khả năng thích ứng rộng nên có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên loại đất thường được sử dụng để trồng cây là đất thịt pha cát, đất có độ ẩm mùn cao, có độ PH từ 5,0-5,0 và có thể trồng dưới tán có độ che phủ từ 20-50%.
- Những vùng đất nhiều cát và nắng là nơi mà cây Thiên môn đông sẽ phát triển tốt và cho năng suất cao.
Cách trồng:
- Cây Thiên môn đông được trồng quanh năm, nhưng mùa tốt nhất là vào tháng 2-3 hoặc tháng 7-8
- Có thể trồng cây trên ruộng hoặc đất trống, đất phải sạch bệnh và cỏ dại, bón lót toàn bộ phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh sau khi đã cày luống định hình, sau đó bỏ cây vào hốc trồng đã chia sẳn.
- Ngoài ra, cũng có thể trồng cây Thiên môn đông trong chậu bằng cách dùng hỗn hợp đất trồng trộn với tro và phân, sau khi đổ đất trồng vào ½ chậu thì đặt bụi cây vào, tiếp tục phủ đất lên và nén nhẹ bề mặt đất, tưới một ít nước cho cây. Sau đó mang cây đặt ở nơi râm mát.
Cách chăm sóc:
- Tưới nước thường xuyên cho cây, nhưng chỉ tưới một lượng vừa phải, cây Thiên môn đông ưa ẩm nhưng nếu tưới quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng ngập úng làm hư bộ rễ.
- Thường xuyên tiến hành dọn sạch cỏ dại bên trong chậu, xịt phòng ngừa cách loại sâu bệnh và dành thời gian để bắt sâu bệnh cắn phá, cắt tỉa bớt những lá đã bị hư hại.
- Nếu dùng cây để làm cây nội thất thì mỗi tuần nên mang cây ra ánh sáng mặt trời 1 đến 2 lần, mỗi lần khoảng 30 phút.
Bón phân:
- Có thể sử dụng phân NPK để giữ cho lá có màu xanh, tươi tốt.
- Sử dụng phân bón lá 30-10-10 để cây ra nhiều chồi và bụi phát triển tốt
- Ngoài ra, cũng có thể sử dụng phân lân, phân hữu cơ, phân bò ngâm tưới hoặc phân bò khô bỏ vào chậu, hay dynamic trong những tuần sau đó để giữ cho cây thêm xanh tốt và phát triển khỏe mạnh.
